مجازات رانندگی بدون گواهینامه چیست؟

همان‌طور که می‌دانید بیشتر تصادف‌های رانندگی ناشی از بی احتیاطی است و عدم تسلط و توانایی یکی دیگر از عوامل تصادف‌ها است. توجه داشته باشید که اگر مجازات رانندگی بدون گواهینامه  را انتخاب کرده‌اید، عواقب جبران ناپذیر را هم باید در نظر بگیرید. فردی که بدون گواهینامه منجر به حادثه می‌شود و مجرم است. شخص باید در دادگاه‌های رسیدگی به جرایم رانندگی مورد بررسی قرار بگیرد. در تعیین مقصر تصادف رانندگی حتی اگر راننده بدون گواهینامه زیان دیده باشد، باز هم از لحاظ نداشتن این مدرک جریمه خواهد شد. مقاله‌ی فرار راننده مقصر از صحنه تصادف را مطالعه کنید تا اگر بدون داشتن گواهینامه تصادف کردید و فکر فرار به سرتان زد، یاد آن بیفتید و این کار را انجام ندهید.

قابل توجه است که وسایل نقلیه برای استفاده، نیاز به آموزش دارند. در همه جهان، فرد راننده باید گواهینامه داشته باشد تا در صورت بروز حادثه و تصادف مشکلی از نظر نقض قانون عدم دریافت گواهینامه برای او پیش نیاید. حالا سوالی که به وجود می‌آید این است که اگر فردی مهلت گواهینامه رانندگی او به پایان رسیده باشد چه مجازاتی دارد؟ در این مطلب قصد داریم درباره قوانین گواهینامه توضیحاتی را در اختیار شما قرار دهیم. در حقیقت به این سوال پاسخ دهیم که به راننده بدون گواهینامه بیمه تعلق می گیرد یا خیر. با راهکار آکادمی همراه باشید.

رانندگی بدون گواهینامه چیست؟

گفتیم برای رانندگی با وسایل نقلیه موتوری اعم از موتور، خودروی سواری، وسایل حمل و نقل عمومی و سایر وسایلی که به وسیله موتور حرکت می‌کنند، باید مجوز از پلیس راهنمایی رانندگی اخذ شود. این مجوز گواهینامه نام دارد که اقسام مختلفی دارد و هرکدام از آنها مختص به وسیله نقلیه خاصی است. مثلا دارندگان گواهینامه موتورسیکلت، صرفا می‌توانند با موتورسیکلت رانندگی کنند و نسبت به خودروهای سواری، فاقد گواهی‌نامه محسوب می‌شوند.
البته در موردی که فرد دارای گواهینامه موردنیاز بوده ولی نسبت به تمدید آن اقدام نکرده باشد، وی صرفا مرتکب تخلف شده و با پرداخت جریمه و تمدید گواهینامه مشکلش حل خواهد شد. در این موارد فرد بدون گواهینامه تلقی نخواهد شد.

انواع گواهی نامه رانندگی

در حال حاضر گواهینامه های رانندگی با اتومبیل به سه شکل گواهینامه پایه سوم، پایه دوم، پایه یکم تجمیع و صادر می گردد.

• گواهینامه رانندگی پایه سوم: گواهینامه رانندگی است که برای رانندگی با وسایل نقلیه موتوری با حداکثر مجموع وزن و ظرفیت بار ۳/۵ تن یا حمل حداکثر ۹ نفر سرنشین با احتساب راننده به نام افراد بر اساس آئین نامه صدور انواع گواهینامه های رانندگی مصوب ۱۳۹۰ صادر می گردد.
• گواهینامه رانندگی پایه دوم: گواهینامه رانندگی است که برای رانندگی با وسائل نقلیه موتوری با حداکثر مجموع وزن و ظرفیت بار ۶ تن یا حمل حداکثر ۲۶ نفر سرنشین با احتساب راننده به نام افراد بر اساس آئین نامه صدور انواع گواهینامه های رانندگی مصوب ۱۳۹۰ صادر می گردد.
• گواهینامه رانندگی پایه یکم: گواهینامه رانندگی است که برای رانندگی با انواع وسایل نقلیه موتوری با مجموع وزن و ظرفیت بار بیش از ۶ تن یا حمل بیش از ۲۶ نفر سرنشین با احتساب راننده به نام افراد بر اساس آئین نامه صدور انواع گواهینامه های رانندگی مصوب ۱۳۹۰ صادر می گردد.
• گواهینامه رانندگی ویژه: گواهینامه رانندگی است که برای رانندگی با انواع وسایل نقلیه عمرانی، کشاورزی، صنعتی و کارگاهی به نام افراد بر اساس آئین نامه صدور انواع گواهینامه های رانندگی مصوب ۱۳۹۰ صادر می گردد.
• لودر ، بولدوزر ، گریدر ، لیفتراک ، جرثقیل ، کمباین و تراکتور از وسایل موتوری هستند که در راستای حکم ماده ۷۲۳ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ ، رانندگی یا تصدی آنها مستلزم دریافت گواهینامه ویژه است.
• گواهینامه رانندگی موتورسیکلت: گواهینامه رانندگی است که برای رانندگی با انواع موتورسیکلت به نام افراد بر اساس آئین نامه صدور انواع گواهینامه های رانندگی مصوب ۱۳۹۰ صادر می گردد.

طبق دستورالعمل شماره۶۵۵۴۵_۱-۱۲۰۷-۴/۱۳ مورخ ۱۷/۱۲/۹۱ پلیس راهنمایی رانندگی نیروی انتظامی در تجمیع گواهینامه ها، گواهینامه موتور سیکلت قدیم به گواهینامه موتور سیکلت جدید و گواهینامه ب۱ به گواهینامه پایه سوم جدید و گواهینامه های پایه دوم قدیم و ب۲ و پ۲ به گواهینامه پایه دوم جدید و گواهینامه های پایه یک قدیم و پ۱ (در رابطه با گواهینامه پ۱ به شرط قبولی در آزمون رانندگی با کامیون ۱۹۲۱ و اتوبوس) به گواهینامه پایه یکم جدید و گواهینامه ویژه تراکتور به گواهینامه ویژه با ذکر کد و تعیین صلاحیت تبدیل می شود.

جرم رانندگی بدون گواهینامه

آیا رانندگی کردن بدون گواهینامه خاص جرم است؟ بله. بر اساس قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات ماده ۷۲۳، رانندگی با وسایل نقلیه بدون داشتن مجوز یا همان گواهینامه جرم بوده و دارای مجازات است.

مجازات رانندگی بدون گواهینامه برای بار اول و دوم

بر اساس ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده): «هر کس بدون گواهینامه رسمی اقدام به رانندگی و یا تصدی وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص است، بنماید و ‌همچنین هر کس به موجب حکم دادگاه از رانندگی وسایل نقلیه موتوری ممنوع باشد به رانندگی وسائل مزبور مبادرت ورزد، برای بار اول به حبس‌ تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا ده میلیون ریال و یا هر دو مجازات و در صورت ارتکاب مجدد، به دو ماه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد».

بنابراین، مجازات انجام این جرم در مرتبه اول ممکن است جزای نقدی یا حبس یا هر دو به‌صورت همزمان باشد، اما در مرتبه دوم تنها حبس در انتظار فرد خواهد بود. البته این حبس با توجه به بند یک ماده ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت، تبدیل به جزای نقدی بدل از حبس خواهد شد.
همچنین بر اساس ماده ۱۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی بند ج، در صورتی‌که راننده بدون داشتن گواهینامه مبادرت به رانندگی نماید، وسیله نقلیه متوقف و راننده به مرجع قضائی معرفی می‌گردد. بنابراین علاوه بر مجازات‌های قبلی، مرتکب باید منتظر توقیف خودروی خود نیز باشد.

مجازات رانندگی بدون گواهینامه افراد زیر ۱۸ سال

سن ۱۸ سال تمام شمسی، سنی است که فرد می‌تواند اقدام به اخذ گواهینامه رانندگی کند. بنابراین بدیهی است که افراد زیر ۱۸ سال فاقد گواهینامه رانندگی باشند. پس اگر فردی که به عنوان مثال ۱۶ سال دارد اقدام به رانندگی کند، صرفا به دلیل ارتکاب جرم رانندگی بدون گواهینامه محاکمه خواهد شد.
قانون‌گذار در مورد افراد زیر ۱۸ سال و مجازات آنها قواعدی دارد. اگر راننده زیر ۹ سال باشد، هیچ مجازاتی نخواهد داشت. اگر راننده بین ۹ تا ۱۵ سال تمام شمسی داشته باشد، تسلیم به والدین یا اولیاء یا سرپرست قانونی با اخذ تعهد به تادیب و تربیت و مواظبت در حسن اخلاق طفل یا نوجوان خواهد شد. همچنین اگر والدین دارای صلاحیت نباشند، فرد به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری تحویل خواهد شد. ممکن است به وسیله قاضی دادگاه نصیحت شده و یا اخطار و تذکر و یا اخذ تعهد کتبی به عدم تکرار جرم در موردش اجرا گردد.
اما اگر راننده بین ۱۵ تا ۱۸ سال تمام شمسی داشته باشد، فرد مرتکب جرم درجه هشت تعزیری شده و بر اساس ماده ۸۹ قانون مجازات اسلامی، به جزای نقدی تا یک میلیون ریال محکوم خواهد شد.

بیمه شخص ثالث و خسارت رانندگی بدون گواهینامه

اگر شما در حین تصادف با خودرو، گواهی نامه نداشته باشید به طور حتم دچار تخلف شده‌اید. در برخی از مواقع این سوال به وجود می‌آید که با داشتن بیمه شخص ثالث، می‌توان این خسارت‌ها را پرداخت کرد یا خیر؟ در ادامه به پرسش دریافت خسارت راننده بدون گواهینامه پاسخ داده ایم.

طبق قانون، شرکت‌های بیمه باید خسارت را تحت هر شرایطی پرداخت می‌کردند. حال در صورتی که راننده مقصر و فاقد گواهینامه باشد، بیمه شخص ثالث خسارت شخص زیان دیده را پرداخت خواهید کرد؛ اما بعد از فرد مقصر تمامی مبلغ را دریافت می‌کند. حالا می‌تواند به صورت کامل یا قسطی باشد.

نکته بسیار مهم این است که اگر در زمان وقوع حادثه رانندگی بدون گواهی نامه باشد و خسارات جانی رخ دهد، راننده مقصر است و متهم به جرم قتل می‌شود. بهتر است که تحت هیچ شرایطی ریسک نکرده و بدون گواهینامه رانندگی نکنید. نداشتن گواهینامه رانندگی در هر صورت به ضرر شما خواهد بود؛ به قول معروف دیر و زود دارد اما سوخت و سوز خیر!

قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی

رسیدگی به تخلفات رانندگی یکی دیگر از قوانین رانندگی بدون گواهینامه است که طبق ماده ۱۰ قانون ” در صورتی که راننده بدون گواهینامه به رانندگی اقدام کند، وسیله نقلیه متوقف و راننده به مرجع قضایی معرفی خواهد شد.”

رانندگی با گواهینامه تمدید نشده

رانندگی بدون گواهینامه با رانندگی با گواهینامه تمدید نشده تفاوت‌هایی دارد. سوالی که در هنگام وقوع تصادف ایجاد می‌شود، این است که آیا رانندگی بدون گواهینامه تمدید نشده مجازات دارد؟

در حقیقت تمدید نکردن گواهینامه به معنای نداشتن گواهینامه نیست و در صورت تمدید نکردن این مدرک قانونی، با پرداخت جریمه می‌توان گواهینامه را تمدید کرد. در این صورت، بیمه خسارت را پرداخت می‌کند؛ اما راننده مقصر که گواهینامه ندارد، در ماده ۱۵ قانون بیمه اجباری باید مبلغ خسارت را برگرداند.

خدمات دعاوی مربوط به بیمه اتومبیل را از راهکار آکادمی بخواهید.