محاسبه دیه تصادفات

هرگاه در یکی از تصادفات رانندگی، آسیب جانی یا جسمی به شخص ثالث وارد شود، دارنده وسیله نقلیه، موظف به جبران خسارت مالی است. در ادامه این مقاله از راهکار به محاسبه دیه تصادفات می پردازیم.

در قانون دیه تصادفات آمده است:

“کلیه دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی و انواع یدک و تریلر متصل به وسایل مزبور و قطارهای راه آهن اعم از اینکه اشخاص حقیقی یا حقوقی باشند مسؤول جبران خسارات بدنی و مالی هستند که در اثر حوادث وسایل نقلیه مزبور یا محمولات آن‌ها به اشخاص ثالث وارد شود و مکلفند مسئولیت خود را از این جهت…بیمه نمایند”
پرداخت دیه تصادفات بر عهده شرکت‌های بیمه خواهد بود. بر این اساس و طبق قراردادی که میان بیمه‌گر و بیمه کننده منعقد می‌شود، پس از بررسی‌های لازم و اظهار نظر کارشناسان و در نهایت بر اساس حکم دادگاه، شرکت بیمه موظف است دیه تصادف را به شخص ثالث بپردازد، اگر برای خدمات پیگیری و وصول خسارت از بیمه نیاز به مشاوه داشتید با راهکار تماس بگیرید.

توجه: در صورتی که وسیله نقلیه بیمه نشده یا راننده از محل وقوع تصادف، متواری شده باشد، پرداخت دیه تصادفات بر عهده صندوق تامین خسارت‌های بدنی خواهد بود.

انواع دیه در قانون مجازات اسلامی 

• دیه زخم و جراحت
• دیه قطع عضو
• دیه منافع اعضا که مربوط به از دست دادن یکی از حواس پنج‌گانه است.
• دیه قتل نفس غیرعمدی

بند قانونی که درباره دیه تصادفات تنظیم‌شده بیان می‌کند هر فرد حقوقی یا حقیقی که وسیله نقلیه به نام او است باید مسئولیت کامل آن را برعهده گیرند؛ به‌خصوص زمانی که وسیله نقلیه او چه به دست خود چه به دست دیگری، سبب خسارت دیدن افراد از نظر جسمی یا مالی شود. وسایل نقلیه شامل هر نوع وسیله موتوری و زمینی می‌شود؛ ازجمله خودروهای سواری، قطارهای راه‌آهن، تریلر و یدک‌کش‌ها.

چه مواردی مشمول دیه تصادف می‌شوند؟

یکی از سوالات مهم دیگری که ممکن است در خصوص محاسبه دیه تصادف برای هرکسی به وجود بیاید این است که چه مواردی مشمول دیه تصادف می‌شوند؟ اگر بخواهیم یک پاسخ دقیق به این موضوع بیان کنیم می‌توان گفت که هرگاه در یک تصادف شخصی به شخص دیگر آسیبی وارد کند بر اساس میزان خسارتی که به او وارد شده است می‌تواند دیه دریافت کند. دقت داشته باشید که میزان دیه بر اساس قوانین جمهوری اسلامی مشخص خواهد شد و کاملا به نظر قاضی پرونده و پزشکی قانونی بستگی دارد.

پس هرگونه آسیب جانی که به شخص وارد شود مشمول دیه خواهد بود و نوع آسیبی که وارد شده نیز می‌تواند به طور مستقیم روی مبلغ دیه اثرگذار باشد. یک نکته بسیار مهم که باید به آن دقت و توجه داشته باشید این است که دیه فقط به شخصی تعلق می‌گیرد که قانون مشخص کند تصادف تقصیر او نبوده است. به همین علت است که معمولا در پرونده‌های تصادف بهتر است که از یک وکیل کارکشته و باتجربه کمک بگیرید تا بتوانید به‌خوبی از حقوقی که در این زمینه دارید دفاع کرده و خود را مشمول دیه کنید.

چه عواملی روی محاسبه دیه تصادف تاثیرگذار هستند؟

در زمان محاسبه دیه تصادفباید به این موضوع دقت داشته باشید که برخی از عوامل می‌توانند به طور مستقیم روی میزان دیه تاثیرگذار باشند. به همین علت نیز شما باید به آنها دقت و توجه کافی داشته باشید. از جمله مهم‌ترین این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• یکی از مهم‌ترین این عوامل میزان خسارتی است که به شخص وارد شده است. هرچه این خسارت بیشتر باشد مبلغ دیه تصادف نیز به همان نسبت بیشتر خواهد شد.
• از طرف دیگر باید دقت داشته باشید که نظر قاضی دادگاه نیز می‌تواند تاثیر مستقیمی روی محاسبه دیه داشته باشد که در ادامه بیشتر دراین‌خصوص صحبت خواهیم کرد.
• یکی دیگر از عوامل اثرگذار روی این مبلغ این است که آیا در ماه‌های حرام این اتفاق افتاده است یا خیر؟ درصورتی‌که تصادف در ماه‌های حرام رخ‌داده باشد مبلغ دیه افزایش پیدا خواهد کرد که می‌توانید اطلاعاتی را در خصوص قوانین آن با مشاوره گرفتن از مشاوران مجموعه حقوقی ملکی اداری به دست بیاورید.

عضوی از بدن که به آن خسارت وارد شده است عامل بسیار مهم دیگری است که روی این مبلغ اثرگذار خواهد بود.

چه کسی باید دیه تصادف را بپردازد؟

اگر وسیله نقلیه بیمه شده باشد، شرکت بیمه موظف به پرداخت حق دیه شخص ثالث است. البته این پرداخت بر اساس قرارداد بین بیمه‌شده و بیمه‌کننده صورت می‌گیرد. بدین منظور اول کارشناسان اظهارات و خسارات را موردبررسی قرار می‌دهند؛ سپس دادگاه حکم پرداخت دیه را صادر کرده تا شرکت بیمه آن را بپردازد.

البته ممکن است وسیله نقلیه‌ای که تصادف کرده بیمه نداشته باشد یا حتی پس از تصادف، در محل حادثه نماند و نتوان آن را پیدا کرد. در این شرایط فرد خسارت‌دیده می‌تواند دیه را از صندوق تأمین خسارت‌های بدنی بگیرد که نحوه محاسبه دیه تصادف آن دقیق و درست است.

میزان دیه سال ۱۴۰۱ چقدر است؟

همانطور که گفته شد، مبلغ دیه کامل، در ابتدای هر سال و توسط ریاست قوه قضاییه تعیین شده و به تمامی نهادهای ذی‌صلاح، ابلاغ می‌شود. بر همین اساس، مبلغ دیه کامل ۱۴۰۱ به میزان ۶۰۰ میلیون تومان، معادل ۶ میلیارد ریال در نظر گرفته شد.

برای به دست آوردن مبلغ سایر انواع دیه در سال ۱۴۰۱، دانستن مقدار دیه کامل این سال، کافی است؛ البته به شرطی که با درصدهای انواع دیگر دیه، آشنایی داشته باشیم.

محاسبه دیه تصادفات برای انواع جراحت

جراحت یکی از انواع جرائمی است که بر اساس قانون مجازات‌های اسلامی، مشمول پرداخت دیه می‌شود. نحوه وارد کردن جراحت، در پرداخت دیه آن، تاثیرگذار نیست. (جراحتی که بر اثر تصادف ایجاد شود، فرقی با جراحت حاصل از نزاع خیابانی ندارد)

جراحت سر و صورت

در شرع اسلام، جراحت انواع مختلفی دارد که در ادامه به معرفی هرکدام از آن‌ها خواهیم پرداخت:

نوع جراحت مبلغ دیه

• حارصه سر و صورت (جراحتی که منجر به خونریزی نشود) یک صدم دیه کامل
• دامیه سر و صورت (جراحتی که وارد پوست شده و منجر به خونریزی شود) دو صدم دیه کامل
• متلاحمه سر و صورت (جراحتی که موجب بریدگی گوشت شده ولی به پوست استخوان نرسد) سه صدم دیه کامل
• سمحاق سر و صورت (جراحتی که به پوست نازک روی استخوان برسد) چهار صدم دیه کامل
• موضحه سر و صورت (جراحتی که باعث آشکار شدن استخوان شود) پنج صدم دیه کامل
• هاشمه سر و صورت (جراحتی که موجب شکستگی استخوان شود) ده درصد دیه کامل
• منعله سر و صورت (جراحتی که منجر به جا به جایی استخوان شود) پانزده درصد دیه کامل
• مامومه سر و صورت (جراحتی که به کیسه مغز برسد) یک سوم دیه کامل
  نکته: گوش، بینی، زبان، فک، لب و داخل دهان، همگی بخش‌هایی از سر و صورت محسوب می‌شوند.

جراحت سایر اعضای بدن

درصدهایی که برای انواع جراحت سر و صورت در نظر گرفته شده‌اند، برای سایر اعضای بدن نیز صدق می‌کنند. البته با این تفاوت که در این گونه موارد، درصدی از دیه کامل آن عضو، پرداخت می‌شود.

به عنوان مثال، دیه جراحتی که روی دست ایجاد شود، نسبت به دیه کامل دست و مقدار جراحت محاسبه و پرداخت می‌شود. به طور مثال دیه کبودی با دیه شکستگی اعضای بدن و یا بریدگی و جراحات عمیق متفاوت است.

محاسبه دیه تصادفات اعضای بدن

برای محاسبه دیه نقص یکی از اعضای بدن، دو قانون کلی وجود دارد:

قانون اول: اگر یکی از اعضای زوج بدن انسان قطع شود، دیه آن بر اساس نصف دیه کامل محاسبه می‌شود.
قانون دوم: اگر یکی از اعضای فرد بدن انسان قطع شود (تنها یک عضو از آن در بدن موجود باشد، دیه آن برابر با دیه کامل انسان خواهد بود.
نکته: دیه منافع اعضا (از بین رفتن یکی از حواس پنجگانه انسان) برابر با دیه کامل انسان خواهد بود.

نحوه محاسبه دیه قتل

اگر دادگاه تشخیص دهد که قتل نفس به صورت غیر عمد اتفاق افتاده است، باید دیه کامل انسان از طرف فرد قاتل یا بستگان درجه اول او، به اولیای دم مقتول پرداخت شود.

اگر قتل به عمد اتفاق افتاده باشد، اما اولیای دم مقتول از قصاص صرف نظر کرده و به دریافت دیه راضی شوند نیز، دیه کامل انسان به عنوان جریمه در نظر گرفته می‌شود.

دیه تصادف چگونه محاسبه می‌شود؟

نحوه محاسبه دیه در تصادفات رانندگی، تفاوتی با سایر جرائمی که منجر به پرداخت دیه شوند، ندارد. به عنوان مثال، اگر در یک حادثه رانندگی، شخص ثالثی به قتل برسد، باید دیه کامل انسان به عنوان جریمه به اولیای دم او پرداخت شود.

نکته: از آنجایی که تمام وسایل حمل و نقل موتوری، باید دارای بیمه‌نامه شخص ثالث باشند، پرداخت دیه تصادفات معمولا بر عهده شرکت بیمه کننده خواهد بود. اگر وسیله نقلیه بیمه نبوده یا راننده متواری شده باشد، پرداخت دیه بر عهده “صندوق تامین خسارت‌های بدنی” خواهد بود.

نحوه محاسبه دیه تصادفات در ماه‌های حرام

در شرع اسلام، چهار ماه محرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه به عنوان ماه‌های حرام در نظر گرفته شده‌اند. در صورتی که قتل نفس در یکی از این چهار ماه رخ دهد، پرداخت دیه، مشمول قانون “تغلیظ” خواهد شد.

بر اساس قانون تغلیظ دیه: به دیه کامل انسان در ماه‌های حرام، یک سوم مبلغ کل دیه اضافه می‌شود. لازم به ذکر است که این قانون، تنها برای قتل نفس صدق می‌کند و سایر انواع دیه در ماه‌های حرام، تفاوتی با سایر ماه‌های سال ندارند.